▴ Proto-Turkic | ▴ Altaic etymology | ▴ Meaning | ▴ Russian meaning | ▴ Old Turkic | ▴ Karakhanid | ▴ Turkish | ▴ Tatar | ▴ Middle Turkic | ▴ Uzbek | ▴ Uighur | ▴ Sary-Yughur | ▴ Azerbaidzhan | ▴ Turkmen | ▴ Khakassian | ▴ Shor | ▴ Oyrat | ▴ Halaj | ▴ Chuvash | ▴ Yakut | ▴ Dolgan | ▴ Tuva | ▴ Tofalar | ▴ Kirghiz | ▴ Kazakh | ▴ Noghai | ▴ Bashkir | ▴ Balkar | ▴ Gagauz | ▴ Karaim | ▴ Karakalpak | ▴ Salar | ▴ Kumyk | ▴ Comments |
---|
face="Times New Roman Star"*Kyn|- | face="Times New Roman Star"Altaic etymology | face="Times New Roman Star"bent, oblique | face="Times New Roman Star"ñîãíóòûé, êîñîé | face="Times New Roman Star"qyn|yr (OUygh.) | face="Times New Roman Star"qyn|yr (MK) |
| face="Times New Roman Star"qyn|g|yr | face="Times New Roman Star"qyn|yr (Ettuhf.) | face="Times New Roman Star"qin|g|ir | face="Times New Roman Star"qin|i(r) |
|
| face="Times New Roman Star"Gyn|yr |
|
|
|
|
| face="Times New Roman Star"kyn|nar 'êðèâî, êîñî' |
|
|
| face="Times New Roman Star"qyn|yr | face="Times New Roman Star"qyn|yr |
| face="Times New Roman Star"qyn|yr (dial.) | face="Times New Roman Star"qyn|yr |
| face="Times New Roman Star"qyn|g|yr | face="Times New Roman Star"qyn|yr |
| face="Times New Roman Star"qyn|yr | face="Times New Roman Star"VEWT 264-265, EDT 639, ÝÑÒß 6, 220-221. OT qyn|raq 'curved dagger' > WMong. kig|ira, kin|gara (Kalm. ki:r@, Khalkha x/an|gar). |
face="Times New Roman Star"*Kyr | face="Times New Roman Star"Altaic etymology | face="Times New Roman Star"1 isolated mountain 2 mountain top, mountain ridge 3 steppe, desert, level ground 4 edge | face="Times New Roman Star"1 îòäåëüíî ñòîÿùàÿ ãîðà 2 âåðøèíà ãîðû, ãðåáåíü ãîðû, âîçâûøåííîñòü 3 ñòåïü, ïóñòûíÿ, ðàâíèíà 4 êðàé |
| face="Times New Roman Star"qyr 1 (MK, KB), 'rising ground' (IM,14 c.) | face="Times New Roman Star"kyr 3 | face="Times New Roman Star"qyr 3, 4 | face="Times New Roman Star"qyr (Sangl.), qir (Pav. C.) 2, 3 | face="Times New Roman Star"qir 2, 3, 4 | face="Times New Roman Star"qir 3, 4 |
|
| face="Times New Roman Star"Gyr 3 | face="Times New Roman Star"xyr 2, 'roof' | face="Times New Roman Star"qyr | face="Times New Roman Star"qyr 2, 3, 4 |
| face="Times New Roman Star"xir 3 | face="Times New Roman Star"kyrtas 2; kyrdal 'hill' | face="Times New Roman Star"kyrdal 'hill' |
|
| face="Times New Roman Star"qyr 2, 3 | face="Times New Roman Star"qyr 2, 4 | face="Times New Roman Star"qyr 3 | face="Times New Roman Star"qyr 3, 4 | face="Times New Roman Star"qyr 3 | face="Times New Roman Star"qyr 3 | face="Times New Roman Star"qyr 3 | face="Times New Roman Star"qyr 2, 4 |
| face="Times New Roman Star"qyr 3 | face="Times New Roman Star"EDT 641, VEWT 265, Ëåêñèêà 95-96, ÝÑÒß 6, 225, Stachowski 169. Derived is PT *Kyran 'edge, ridge' (ÝÑÒß 6, 226); but note that modern forms like Turkm. Gyra, Tuva qyra etc. are borrowed < Mong. kira. |
face="Times New Roman Star"*Kyr- | face="Times New Roman Star"Altaic etymology | face="Times New Roman Star"1 to break, demolish 2 small 3 to scrape, shave | face="Times New Roman Star"1 ëîìàòü, ðàçðóøàòü 2 ìàëåíüêèé 3 ñêðåñòè, áðèòü |
| face="Times New Roman Star"qyr- 3 'to scrape; to tear out' | face="Times New Roman Star"kyr- 1 | face="Times New Roman Star"qyr- 3 | face="Times New Roman Star"qyr- 1, 3 (Pav. C.), 1, 'to cut off' (Áîð. Áàä.) | face="Times New Roman Star"qir- 3 | face="Times New Roman Star"qi(r)- 3 | face="Times New Roman Star"qyr- 3 | face="Times New Roman Star"Gyr- 1 | face="Times New Roman Star"Gyr- 1, 3 | face="Times New Roman Star"xyr- 3, 'to cut' | face="Times New Roman Star"qyr- | face="Times New Roman Star"qyr- 3 | face="Times New Roman Star"qyr- 1 | face="Times New Roman Star"x@r- 1 | face="Times New Roman Star"kyryj- 'to shear, cut'; kyra 2 | face="Times New Roman Star"kyryj- 'to shear, cut'; kyra 2 | face="Times New Roman Star"qyr- 3 | face="Times New Roman Star"qyr- 3 | face="Times New Roman Star"qyr- 3 | face="Times New Roman Star"qyr- 3 | face="Times New Roman Star"qyr- 3 | face="Times New Roman Star"qyr- 1, 3 | face="Times New Roman Star"qyr- | face="Times New Roman Star"qyr- 1 | face="Times New Roman Star"qyr- 1, 3 | face="Times New Roman Star"qyr- 3 | face="Times New Roman Star"qyr- 3 | face="Times New Roman Star"qyr- 1, 3 | face="Times New Roman Star"VEWT 265; EDT 643; TMN 3, 567, Ëåêñèêà 382, ÝÑÒß 6, 227-229, Stachowski 168, 170. The Yak. form kyra 'small' is a rather transparent semantical derivative, although it is not usually listed among the reflexes of PT *Kyr-. |
face="Times New Roman Star"*Kyr/-, *Kyrguj, *Kyragan | face="Times New Roman Star"Altaic etymology | face="Times New Roman Star"1 hawk, falcon 2 faultless (of a bird of prey) | face="Times New Roman Star"1 ÿñòðåá, ñîêîë 2 ëîâêèé, áüþùèé áåç ïðîìàõà (î ëîâ÷åé ïòèöå) |
| face="Times New Roman Star"qyrg|uj 1 (MK) | face="Times New Roman Star"kyrg|aj, kyrg|y 1, kuran (dial.) 'hawk', kyrkaw (dial., R.) 'a k. of hawk' | face="Times New Roman Star"qyrg|yj 1 (dial.) | face="Times New Roman Star"qirg|u (Pav. C.), qyrg|y (Ettuhf.) 1 | face="Times New Roman Star"qirg|ij 1, qiro|nqara 'îðåë-ìîãèëüíèê' | face="Times New Roman Star"g|urg|uj, qarg|aj 1 (dial.) |
| face="Times New Roman Star"Gyrg|y 1 | face="Times New Roman Star"Gyrg|y 1 | face="Times New Roman Star"xyza 1, xyrg|yjax 'young hawk' |
|
|
| face="Times New Roman Star"x@rxi 1, x@re|n 'kite' | face="Times New Roman Star"kyrbyj 'ñåðûé ñîêîë, ñîêîë-÷åãëîê, ÿñòðåá' (?) |
|
|
| face="Times New Roman Star"qyra:n, qyran 1, 2, qyrg|yj, qyjg|yr 1, qyrg|yjek 'young hawk' | face="Times New Roman Star"qyran 2, qyrg|yj 1 |
| face="Times New Roman Star"qyjg|yr (dial.) 1 |
|
| face="Times New Roman Star"qyrg|yj, qyrqyn, qyrxyn 1 | face="Times New Roman Star"qyran 2, qyrg|yj 1 |
| face="Times New Roman Star"qyrg|yj 1 | face="Times New Roman Star"VEWT 266, 269, EDT 654-655, ÝÑÒß 6, 231, 232-235. Turk. *Kyrguj 'falcon' > Mong. kirg|ui, see Ùåðáàê 1997, 139. |
face="Times New Roman Star"*Kyr- | face="Times New Roman Star"Altaic etymology | face="Times New Roman Star"1 hoar-frost 2 thin snow | face="Times New Roman Star"1 èíåé 2 òîíêèé ñíåã | face="Times New Roman Star"qyrag|u 1 (OUygh.) | face="Times New Roman Star"qyrag|u 1 (MK) | face="Times New Roman Star"kyrag|u 1 | face="Times New Roman Star"qyraw 1, qyrpaq 2 | face="Times New Roman Star"qyraw (Áîð. Áàä., Abush.), qirau, qirag|u (Pav. C.) 1 | face="Times New Roman Star"qiro|w 1 | face="Times New Roman Star"qija, qira, qiro 1 |
| face="Times New Roman Star"Gyrow 1 | face="Times New Roman Star"Gyraw 1, Gyrpaq 2 | face="Times New Roman Star"xro 1, xyrbyx 2 | face="Times New Roman Star"qyra: 1 | face="Times New Roman Star"quru 1 | face="Times New Roman Star"qyraw 1 | face="Times New Roman Star"x@rb@x 2 | face="Times New Roman Star"kyrya 1, ky:rpax, kyrpaj 2 | face="Times New Roman Star"kyrya 1 | face="Times New Roman Star"xyra: 1 |
| face="Times New Roman Star"qyro: 1 | face="Times New Roman Star"qyraw 1, qyrpaq 2 | face="Times New Roman Star"qyraw 1, qyrpaq 2 | face="Times New Roman Star"qyraw 1, qyrpaq 2 | face="Times New Roman Star"qrau 1, qyrpaq 2 | face="Times New Roman Star"qra: 1 | face="Times New Roman Star"qyraw, qoruw 1 | face="Times New Roman Star"qyraw 1 |
| face="Times New Roman Star"qyraw 1, qyrpaq 2 | face="Times New Roman Star"VEWT 265-266, 267, EDT 656, ÝÑÒß 6, 230-231, 241, Stachowski 169. Turk. > MMong. (HY) kira'u, WMong. kirag|u, Khalkha x/aru: 'hoar-frost' etc. (see Doerfer TMN 3, 569, Ùåðáàê 1997, 138, Clark 1977, 147, although the latter's derivation of *kyragu < *kyr 'grey' is hardly acceptable). Cf. also PT *Kyr-lac? 'the coldest time of winter' (see ÝÑÒß 6, 237-238). |
face="Times New Roman Star"*Kyrk- | face="Times New Roman Star"Altaic etymology | face="Times New Roman Star"to shear, scrape | face="Times New Roman Star"ñòðè÷ü, ñêðåñòè | face="Times New Roman Star"qyrq- (OUygh.) | face="Times New Roman Star"qyrq- (MK) | face="Times New Roman Star"kyrk- | face="Times New Roman Star"qyrq- | face="Times New Roman Star"qyrq- (AH, Pav. C.) | face="Times New Roman Star"qirq- | face="Times New Roman Star"qi(r)q- | face="Times New Roman Star"qyrq- | face="Times New Roman Star"Gyrx- | face="Times New Roman Star"Gyrq- | face="Times New Roman Star"xyryx- |
| face="Times New Roman Star"qyrq-, qyrqy- | face="Times New Roman Star"qyrq- |
| face="Times New Roman Star"kyrt- |
| face="Times New Roman Star"qyrg|y- |
| face="Times New Roman Star"qyrq- | face="Times New Roman Star"qyrq- | face="Times New Roman Star"qyrq- | face="Times New Roman Star"qyrq- |
| face="Times New Roman Star"qyrq- | face="Times New Roman Star"qyrq- | face="Times New Roman Star"qyrq- |
| face="Times New Roman Star"qyrq- | face="Times New Roman Star"EDT 651, VEWT 266, ÝÑÒß 6, 236-237. |
face="Times New Roman Star"*Kyrk | face="Times New Roman Star"Altaic etymology | face="Times New Roman Star"forty | face="Times New Roman Star"ñîðîê | face="Times New Roman Star"qyrq (Orkh., OUygh.) | face="Times New Roman Star"qyrq (MK) | face="Times New Roman Star"kyrk | face="Times New Roman Star"qyryq | face="Times New Roman Star"qyrq (AH, Pav. C.) | face="Times New Roman Star"qirq | face="Times New Roman Star"qi(r)q |
| face="Times New Roman Star"Gyrx | face="Times New Roman Star"qyrq | face="Times New Roman Star"xyryx | face="Times New Roman Star"qyryq | face="Times New Roman Star"qyrq, qyryq | face="Times New Roman Star"qyrq | face="Times New Roman Star"x@r@x |
|
|
|
| face="Times New Roman Star"qyrq | face="Times New Roman Star"qyryq | face="Times New Roman Star"qyrq | face="Times New Roman Star"qyrq | face="Times New Roman Star"qyrq | face="Times New Roman Star"qyrq |
| face="Times New Roman Star"qyrq | face="Times New Roman Star"qyrx, qyryx | face="Times New Roman Star"qyrq | face="Times New Roman Star"EDT 651, VEWT 266, Ëåêñèêà 573, ÝÑÒß 6, 235-236. |
face="Times New Roman Star"*Kyrtyl/ | face="Times New Roman Star"Altaic etymology | face="Times New Roman Star"1 surface 2 bark, upper layer | face="Times New Roman Star"1 ïîâåðõíîñòü 2 êîðà, âåðõíèé ñëîé | face="Times New Roman Star"qyrtys? 1 (OUygh.) | face="Times New Roman Star"qyrtys? 1 (MK) | face="Times New Roman Star"kyrtys? (dial.) 2 | face="Times New Roman Star"qyrtys? 2 | face="Times New Roman Star"qyrtys? (Houts.) 2 |
|
|
|
|
|
|
| face="Times New Roman Star"qyrtys? 1 |
|
|
|
| face="Times New Roman Star"qyrtys? 2 |
| face="Times New Roman Star"qyrtys? 2 | face="Times New Roman Star"qyrtys 2 | face="Times New Roman Star"qyrtys 2 | face="Times New Roman Star"qyrtys? 2 |
|
|
| face="Times New Roman Star"qyrtys 2 |
| face="Times New Roman Star"qyrtys? 2 | face="Times New Roman Star"VEWT 267, EDT 649, Ëåêñèêà 391-392, ÝÑÒß 6, 241-242. Cf. also forms reflecting *Kyryl/: Yak. kyrys 'thin layer under skin', Tur. kyrys? 'wrinkled', Az. Gyrys? 'wrinkle' (see ÝÑÒß 6, 242), as well as *Kyrc?a(n|) 'scab' (see ibid., 244-245). |
face="Times New Roman Star"*Kyl/ | face="Times New Roman Star"Altaic etymology | face="Times New Roman Star"winter | face="Times New Roman Star"çèìà | face="Times New Roman Star"qys? (Orkh., OUygh.) | face="Times New Roman Star"qys? (MK) | face="Times New Roman Star"kys? | face="Times New Roman Star"qys? | face="Times New Roman Star"qys? (AH, Pav. C.) | face="Times New Roman Star"qis? | face="Times New Roman Star"qis? | face="Times New Roman Star"qys | face="Times New Roman Star"Gys? | face="Times New Roman Star"Gys? | face="Times New Roman Star"xys | face="Times New Roman Star"qys? | face="Times New Roman Star"qys? | face="Times New Roman Star"qys? | face="Times New Roman Star"x@l | face="Times New Roman Star"kys, kyhyn | face="Times New Roman Star"kyhyn | face="Times New Roman Star"qy`s? |
| face="Times New Roman Star"qys? | face="Times New Roman Star"qys | face="Times New Roman Star"qys | face="Times New Roman Star"qys? | face="Times New Roman Star"qys? | face="Times New Roman Star"qys? | face="Times New Roman Star"qys? | face="Times New Roman Star"qys |
| face="Times New Roman Star"qys? | face="Times New Roman Star"EDT 670, VEWT 268, TMN 3, 479, Ëåêñèêà 75-76, ÝÑÒß 6, 253-254, Stachowski 167-168. |
face="Times New Roman Star"*Kysyr | face="Times New Roman Star"Altaic etymology | face="Times New Roman Star"1 barren (cow) 2 barren mare | face="Times New Roman Star"1 ÿëîâàÿ (êîðîâà) 2 ÿëîâàÿ êîáûëà |
| face="Times New Roman Star"qysyr 1, qysraq 2 (MK) | face="Times New Roman Star"kysyr 1, kysrak 2 | face="Times New Roman Star"qysyr 1 | face="Times New Roman Star"qysyr (Pav. C.) 1, qysyraq 2 (Houts., Ettuhf.) | face="Times New Roman Star"qisir 1 | face="Times New Roman Star"qisir 1 | face="Times New Roman Star"qysyraq 2 | face="Times New Roman Star"Gysyr 1, GysraG 2 | face="Times New Roman Star"Gysyr 1, Gysraq 2 | face="Times New Roman Star"xyzyr 1, xyzyrax 2 | face="Times New Roman Star"qyzyr 1 | face="Times New Roman Star"qyzyr 1 | face="Times New Roman Star"qysyr 1 | face="Times New Roman Star"x@z@r 1, k@sre 2 | face="Times New Roman Star"kytara:- 'ñòàòü ñòàðîäîéíîþ, ÿëîâåòü' | face="Times New Roman Star"kytarak 'barren' | face="Times New Roman Star"qyzyr 1, qyzyraq 2 |
| face="Times New Roman Star"qysyr 1, qysyraq 2 | face="Times New Roman Star"qysyr 1, qysyraq 2 | face="Times New Roman Star"qysyr 1 | face="Times New Roman Star"qyt|yr 1, qyt|yraq (dial.) 2 | face="Times New Roman Star"qysyr 1 | face="Times New Roman Star"qysyr 1, qysyraq 2 | face="Times New Roman Star"qysyr 1, qysyraq 2 | face="Times New Roman Star"qysyr 1, qysyraq 2 |
| face="Times New Roman Star"qysyr 1 | face="Times New Roman Star"EDT 668-669, VEWT 267, 268, ÝÑÒß 6, 249-251, Stachowski 170. Turk. > Kalm. ki:sr, KW 234 (but Doerfer TMN 3, 476 objects, saying that Kalm. is a "dialektische Variante von ku":sr < ke'u"-ser"); > Mong. qusuran| / kisuran| 'barren (cow)' > Man. kisari. |
face="Times New Roman Star"*Kys- | face="Times New Roman Star"Altaic etymology | face="Times New Roman Star"1 short 2 narrow 3 to squeeze | face="Times New Roman Star"1 êîðîòêèé 2 óçêèé 3 ñäàâëèâàòü | face="Times New Roman Star"qysg|a (Orkh.) 1 | face="Times New Roman Star"qys- 3 (MK, KB), qysyg| 2 (MK), qysqa 1 (KB), qysg|a 1 (MK) | face="Times New Roman Star"kysa 1, kys- 3 | face="Times New Roman Star"qysqa 1, qys- 3 | face="Times New Roman Star"qysqa 1 (Abush.), qys- (MA) | face="Times New Roman Star"qisqa 1 | face="Times New Roman Star"qisqa 1 | face="Times New Roman Star"GysGa, qysGa 1 | face="Times New Roman Star"Gysa 1 | face="Times New Roman Star"GysGa 1, Gys- 3 | face="Times New Roman Star"xysxa 1, xys- 3 |
| face="Times New Roman Star"qysqa 1 |
| face="Times New Roman Star"x@z@k 2, x@s- 4 | face="Times New Roman Star"kyhaj- 3 | face="Times New Roman Star"kyhalga 'straits, sorrow' ( = Yak. kyhalga) | face="Times New Roman Star"qysqa 1, qy's- 4, qyzy: 2 | face="Times New Roman Star"qy'sqa 1, qy's- 4 | face="Times New Roman Star"qysqa 1 | face="Times New Roman Star"qysqa 1 | face="Times New Roman Star"qysqa 1 | face="Times New Roman Star"qysqa 1 | face="Times New Roman Star"qysxa 1 | face="Times New Roman Star"qysa 1 | face="Times New Roman Star"qsyqa 1 | face="Times New Roman Star"qysqa 1 | face="Times New Roman Star"qysGa 1 |
| face="Times New Roman Star"PT *Kys-ga 'short' is derived from PT *Kys- 'to press, squeeze'. See VEWT 267, EDT 665-7, ÝÑÒß 6, 251-253, Stachowski 167. |
face="Times New Roman Star"*Kyc?- | face="Times New Roman Star"Altaic etymology | face="Times New Roman Star"to scratch, scrape; to itch | face="Times New Roman Star"ñêðåñòè, öàðàïàòü; ÷åñàòüñÿ |
|
|
| face="Times New Roman Star"qyc?y- | face="Times New Roman Star"qyc?- | face="Times New Roman Star"qic?i- | face="Times New Roman Star"qic?i- |
|
|
| face="Times New Roman Star"xyc?y- |
| face="Times New Roman Star"qyc?y- |
| face="Times New Roman Star"k@z/@ '÷åñîòêà' | face="Times New Roman Star"kyhyj-; kyhyax 'scraper' | face="Times New Roman Star"kyhyak 'scraper' | face="Times New Roman Star"kiz?|i- |
| face="Times New Roman Star"qyc?ys?- | face="Times New Roman Star"qys?y- | face="Times New Roman Star"qys?y- | face="Times New Roman Star"qysy- |
|
|
| face="Times New Roman Star"qys?y- |
|
| face="Times New Roman Star"VEWT 260, ÝÑÒß 6, 186-187, Stachowski 167. |
face="Times New Roman Star"*Kyt | face="Times New Roman Star"Altaic etymology | face="Times New Roman Star"not enough, insufficient | face="Times New Roman Star"íåäîñòàòî÷íûé, ñêóäíûé |
|
| face="Times New Roman Star"kyt; kytlyk 'Ungenu"gendheit, Hungersnot' |
| face="Times New Roman Star"qyt (AH, IM) |
| face="Times New Roman Star"qitig|ir 'miserly' |
| face="Times New Roman Star"Gyt | face="Times New Roman Star"Gyt |
| face="Times New Roman Star"qytyj 'miserly' |
|
| face="Times New Roman Star"x@d@x 'compulsion' |
|
| face="Times New Roman Star"qydyg| 'oppressed' |
| face="Times New Roman Star"qydyq 'dwarf', qytyj- 'secretive', qytyraj- 'lean and small' | face="Times New Roman Star"qytyqtan- 'to be offended' | face="Times New Roman Star"qyt | face="Times New Roman Star"qytlyq 'hunger' (dial.) | face="Times New Roman Star"qyt |
| face="Times New Roman Star"qyt | face="Times New Roman Star"qyt |
| face="Times New Roman Star"qyt | face="Times New Roman Star"VEWT 268, ÝÑÒß 6, 252. |
face="Times New Roman Star"*Ky:r/ | face="Times New Roman Star"Altaic etymology | face="Times New Roman Star"1 girl 2 woman | face="Times New Roman Star"1 äåâóøêà 2 æåíùèíà | face="Times New Roman Star"qyz 1 (Orkh., OUygh.) | face="Times New Roman Star"qyz 1 (MK, KB) | face="Times New Roman Star"kyz 1 | face="Times New Roman Star"qyz 1 | face="Times New Roman Star"qyz 1 (Pav. C., MA) | face="Times New Roman Star"qiz 1 | face="Times New Roman Star"qiz 1 | face="Times New Roman Star"qys 1 | face="Times New Roman Star"Gyz 1 | face="Times New Roman Star"Gy:z 1 | face="Times New Roman Star"xys 1 | face="Times New Roman Star"qys 1 | face="Times New Roman Star"qys 1 |
| face="Times New Roman Star"x@r 1, x@r-(arúm) 2 | face="Times New Roman Star"ky:s 1 | face="Times New Roman Star"ky:s 1 | face="Times New Roman Star"qys 1 | face="Times New Roman Star"qys 1 | face="Times New Roman Star"qyz 1 | face="Times New Roman Star"qyz 1 | face="Times New Roman Star"qyz 1 | face="Times New Roman Star"qyd| 1 | face="Times New Roman Star"qyz 1 | face="Times New Roman Star"qyz 1 | face="Times New Roman Star"qyz 1 | face="Times New Roman Star"qyz 1 | face="Times New Roman Star"qyz 1 | face="Times New Roman Star"qyz 1 | face="Times New Roman Star"VEWT 269, TMN 3, 569-70, EDT 679-80, Ëåêñèêà 295, 318, ÝÑÒß 6, 190-191, Stachowski 172. For PT one should reconstruct variants *ky:r//*ky:r (they are reflected in several derivatives, e.g. *Ky:r-kyn, see Ëåêñèêà 317-318, ÝÑÒß 6, 237, *Kyr-nak, see TMN 3, 456, ÝÑÒß 6, 240). |
face="Times New Roman Star"*Kyr/ | face="Times New Roman Star"Altaic etymology | face="Times New Roman Star"1 expensive, miserly 2 to wish, envy, be miserly | face="Times New Roman Star"1 äîðîãîé, ñêóïîé 2 æåëàòü, çàâèäîâàòü, ñêóïèòüñÿ |
| face="Times New Roman Star"qyz 1 (MK) |
| face="Times New Roman Star"qyzg|an- 2 | face="Times New Roman Star"qyz 1 (Ettuhf., AH) | face="Times New Roman Star"qizg|an- 2 | face="Times New Roman Star"qizg|an- 2 |
|
|
|
|
| face="Times New Roman Star"qysqan- 2 |
| face="Times New Roman Star"x@rg|en- 2 | face="Times New Roman Star"kysan- 'íóæäàòüñÿ, èìåòü íàäîáíîñòü' |
|
|
| face="Times New Roman Star"qyzg|an- 2 | face="Times New Roman Star"qyzg|an- 2 | face="Times New Roman Star"qyzg|an- 2 | face="Times New Roman Star"qyzg|an- 2 |
|
| face="Times New Roman Star"qyzg|an- 2 | face="Times New Roman Star"qyzg|an- 2 |
| face="Times New Roman Star"qyzg|an- 2 | face="Times New Roman Star"VEWT 269, EDT 680, Ëåêñèêà 339, ÝÑÒß 6, 248-249. The root is also attested as kyrs in Tur. dialects, and as qyrzan- in Tuva The verbal form *Kyr/-gan- is sometimes attested as qysg|an- due to a contamination with *Kys-ga- 'short, narrow' (v. sub *ki/so). |
face="Times New Roman Star"*Ky:r/- | face="Times New Roman Star"Altaic etymology | face="Times New Roman Star"red | face="Times New Roman Star"êðàñíûé | face="Times New Roman Star"qyzyl (Orkh., OUygh.) | face="Times New Roman Star"qyzyl (MK, KB) | face="Times New Roman Star"kyzyl | face="Times New Roman Star"qyzyl | face="Times New Roman Star"qyzyl (MA) | face="Times New Roman Star"qizil | face="Times New Roman Star"qizil | face="Times New Roman Star"qizil | face="Times New Roman Star"Gyzyl | face="Times New Roman Star"Gyzyl | face="Times New Roman Star"xyzyl | face="Times New Roman Star"qyzyl | face="Times New Roman Star"qyzyl | face="Times New Roman Star"qyzyl | face="Times New Roman Star"x@rl@ | face="Times New Roman Star"kyhyl | face="Times New Roman Star"kyhyl | face="Times New Roman Star"qyzyl | face="Times New Roman Star"qyzyl | face="Times New Roman Star"qyzyl | face="Times New Roman Star"qyzyl | face="Times New Roman Star"qyzyl | face="Times New Roman Star"qyd|yl | face="Times New Roman Star"qyzyl | face="Times New Roman Star"qyzyl | face="Times New Roman Star"qyzyl | face="Times New Roman Star"qyzyl | face="Times New Roman Star"Gyzil | face="Times New Roman Star"qyzyl | face="Times New Roman Star"PT *Kyr/-yl 'red' is derived from *Ky:r/- 'to redden; glow' (Turkm. Gyz-, Tur. kyz- etc.), where length is witnessed by Yak. ky:s-. One has to assume shortening in polysyllabic derivatives (besides *Kyr/yl also *Kyr/-yk-, *Kyr/l-ar-), with secondary analogical shortening in Turkm. Gyz-; see VEWT 269, EDT 681, 683-4, TMN 3, 469, Ëåêñèêà 602-603, ÝÑÒß 6, 187-189, 194-196, Stachowski 167. Cf. also *Ky:r 'grey' (VEWT 265, TMN 3, 567, ÝÑÒß 6, 229-230). |
face="Times New Roman Star"*c?A:ka | face="Times New Roman Star"Altaic etymology | face="Times New Roman Star"new-born child | face="Times New Roman Star"íîâîðîæäåííûé ðåáåíîê, äåòåíûø |
|
| face="Times New Roman Star"c?ag|a (dial.); c?ag|a 'young of birds' (Old Osm. XIV c.) | face="Times New Roman Star"c?ag|a | face="Times New Roman Star"c?aqa (Pav. C.), (Xwar.) c?aqa 'young of birds' (Ôàçûëîâ 2, 511) | face="Times New Roman Star"c?aqalo|q, (Tashk.) c?aqa | face="Times New Roman Star"bala-c?aqa 'children' (dial.) |
| face="Times New Roman Star"c?ag|a | face="Times New Roman Star"c?a:Ga |
|
|
|
|
|
|
|
|
| face="Times New Roman Star"bala-c?aqa 'children' | face="Times New Roman Star"qyzyl s?aqa 'quite naked (of young of animals)' | face="Times New Roman Star"bala-s?ag|a 'children' |
|
|
|
| face="Times New Roman Star"qyzyl s?aqa 'quite naked (of young of animals)' |
|
| face="Times New Roman Star"VEWT 96, Ìåíãåñ 1979, 170. |
face="Times New Roman Star"*Kopur/ | face="Times New Roman Star"Altaic etymology | face="Times New Roman Star"a k. of musical (string) instrument | face="Times New Roman Star"âèä ìóçûêàëüíîãî (ñòðóííîãî) èíñòðóìåíòà | face="Times New Roman Star"qopuz (OUygh.) | face="Times New Roman Star"qopuz (MK) | face="Times New Roman Star"kopuz | face="Times New Roman Star"qubyz | face="Times New Roman Star"qopuz (Áîð. Áàä.), qobuz (AH) | face="Times New Roman Star"qu.biz | face="Times New Roman Star"qowuz |
|
| face="Times New Roman Star"Gopuz |
| face="Times New Roman Star"qobus |
|
|
|
|
|
| face="Times New Roman Star"xobus | face="Times New Roman Star"qobuz | face="Times New Roman Star"qobyz | face="Times New Roman Star"qobyz | face="Times New Roman Star"qubyd| | face="Times New Roman Star"qobuz |
| face="Times New Roman Star"qobuz | face="Times New Roman Star"qobyz |
|
| face="Times New Roman Star"VEWT 281, EDT 588, TMN 3, 535-537, Ëåêñèêà 614, ÝÑÒß 69-71. |
face="Times New Roman Star"*Koga ( ? -k-) | face="Times New Roman Star"Altaic etymology | face="Times New Roman Star"a k. of reed | face="Times New Roman Star"âèä òðîñòíèêà |
|
| face="Times New Roman Star"kova, kog|a (dial.) | face="Times New Roman Star"qug|a |
| face="Times New Roman Star"qo.g|a |
|
|
|
|
|
| face="Times New Roman Star"qog|o |
|
|
|
|
|
|
| face="Times New Roman Star"qog|a | face="Times New Roman Star"qog|a | face="Times New Roman Star"qug|a (dial.) |
|
| face="Times New Roman Star"qog|a | face="Times New Roman Star"qog|a |
| face="Times New Roman Star"qog|a | face="Times New Roman Star"VEWT 275, ÝÑÒß 6, 10-11. |
face="Times New Roman Star"*Kod- | face="Times New Roman Star"Altaic etymology | face="Times New Roman Star"to put, leave, abandon | face="Times New Roman Star"êëàñòü, îñòàâëÿòü, ïîêèäàòü | face="Times New Roman Star"qod- (Yen., OUygh.) | face="Times New Roman Star"qod|- (MK) | face="Times New Roman Star"koj- | face="Times New Roman Star"quj- | face="Times New Roman Star"qoj- (AH, Pav. C., Abush.) | face="Times New Roman Star"qo.j- | face="Times New Roman Star"qoj- | face="Times New Roman Star"quz- | face="Times New Roman Star"Goj- | face="Times New Roman Star"Goj- |
|
| face="Times New Roman Star"qoj- |
| face="Times New Roman Star"xor- |
|
|
|
| face="Times New Roman Star"qoj- | face="Times New Roman Star"qoj- | face="Times New Roman Star"qoj- | face="Times New Roman Star"quj- | face="Times New Roman Star"qoj- | face="Times New Roman Star"qoj- | face="Times New Roman Star"qoj- | face="Times New Roman Star"qoj- |
| face="Times New Roman Star"qoj- | face="Times New Roman Star"VEWT 274, EDT 595-596, ÝÑÒß 6, 27-28, Ôåäîòîâ 2, 361. The original meaning (observable in most ancient occurrences, see EDT 595) must have been 'to put aside, leave, abandon'; the meaning 'put' appears somewhat later and is probably due to a merger with *Ko- 'to put' (v. sub *ga), not attested before the XIVth century. |
,,,,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-tat,turcet-chg,turcet-uzb,turcet-uig,turcet-sjg,turcet-azb,turcet-trm,turcet-hak,turcet-shr,turcet-alt,,turcet-chv,turcet-jak,,turcet-tuv,turcet-tof,turcet-krg,turcet-kaz,,turcet-bas,,,,,turcet-sal,turcet-qum,,,,,,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-tat,turcet-chg,turcet-uzb,turcet-uig,turcet-sjg,turcet-azb,turcet-trm,turcet-hak,turcet-shr,turcet-alt,,turcet-chv,turcet-jak,,turcet-tuv,turcet-tof,turcet-krg,turcet-kaz,,turcet-bas,,,,,turcet-sal,turcet-qum,,,,,,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-tat,turcet-chg,turcet-uzb,turcet-uig,turcet-sjg,turcet-azb,turcet-trm,turcet-hak,turcet-shr,turcet-alt,,turcet-chv,turcet-jak,,turcet-tuv,turcet-tof,turcet-krg,turcet-kaz,,turcet-bas,,,,,turcet-sal,turcet-qum,,,,,,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-tat,turcet-chg,turcet-uzb,turcet-uig,turcet-sjg,turcet-azb,turcet-trm,turcet-hak,turcet-shr,turcet-alt,,turcet-chv,turcet-jak,,turcet-tuv,turcet-tof,turcet-krg,turcet-kaz,,turcet-bas,,,,,turcet-sal,turcet-qum,,,,,,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-tat,turcet-chg,turcet-uzb,turcet-uig,turcet-sjg,turcet-azb,turcet-trm,turcet-hak,turcet-shr,turcet-alt,,turcet-chv,turcet-jak,,turcet-tuv,turcet-tof,turcet-krg,turcet-kaz,,turcet-bas,,,,,turcet-sal,turcet-qum,,,,,,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-tat,turcet-chg,turcet-uzb,turcet-uig,turcet-sjg,turcet-azb,turcet-trm,turcet-hak,turcet-shr,turcet-alt,,turcet-chv,turcet-jak,,turcet-tuv,turcet-tof,turcet-krg,turcet-kaz,,turcet-bas,,,,,turcet-sal,turcet-qum,,,,,,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-tat,turcet-chg,turcet-uzb,turcet-uig,turcet-sjg,turcet-azb,turcet-trm,turcet-hak,turcet-shr,turcet-alt,,turcet-chv,turcet-jak,,turcet-tuv,turcet-tof,turcet-krg,turcet-kaz,,turcet-bas,,,,,turcet-sal,turcet-qum,,,,,,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-tat,turcet-chg,turcet-uzb,turcet-uig,turcet-sjg,turcet-azb,turcet-trm,turcet-hak,turcet-shr,turcet-alt,,turcet-chv,turcet-jak,,turcet-tuv,turcet-tof,turcet-krg,turcet-kaz,,turcet-bas,,,,,turcet-sal,turcet-qum,,,,,,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-tat,turcet-chg,turcet-uzb,turcet-uig,turcet-sjg,turcet-azb,turcet-trm,turcet-hak,turcet-shr,turcet-alt,,turcet-chv,turcet-jak,,turcet-tuv,turcet-tof,turcet-krg,turcet-kaz,,turcet-bas,,,,,turcet-sal,turcet-qum,,,,,,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-tat,turcet-chg,turcet-uzb,turcet-uig,turcet-sjg,turcet-azb,turcet-trm,turcet-hak,turcet-shr,turcet-alt,,turcet-chv,turcet-jak,,turcet-tuv,turcet-tof,turcet-krg,turcet-kaz,,turcet-bas,,,,,turcet-sal,turcet-qum,,,,,,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-tat,turcet-chg,turcet-uzb,turcet-uig,turcet-sjg,turcet-azb,turcet-trm,turcet-hak,turcet-shr,turcet-alt,,turcet-chv,turcet-jak,,turcet-tuv,turcet-tof,turcet-krg,turcet-kaz,,turcet-bas,,,,,turcet-sal,turcet-qum,,,,,,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-tat,turcet-chg,turcet-uzb,turcet-uig,turcet-sjg,turcet-azb,turcet-trm,turcet-hak,turcet-shr,turcet-alt,,turcet-chv,turcet-jak,,turcet-tuv,turcet-tof,turcet-krg,turcet-kaz,,turcet-bas,,,,,turcet-sal,turcet-qum,,,,,,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-tat,turcet-chg,turcet-uzb,turcet-uig,turcet-sjg,turcet-azb,turcet-trm,turcet-hak,turcet-shr,turcet-alt,,turcet-chv,turcet-jak,,turcet-tuv,turcet-tof,turcet-krg,turcet-kaz,,turcet-bas,,,,,turcet-sal,turcet-qum,,,,,,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-tat,turcet-chg,turcet-uzb,turcet-uig,turcet-sjg,turcet-azb,turcet-trm,turcet-hak,turcet-shr,turcet-alt,,turcet-chv,turcet-jak,,turcet-tuv,turcet-tof,turcet-krg,turcet-kaz,,turcet-bas,,,,,turcet-sal,turcet-qum,,,,,,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-tat,turcet-chg,turcet-uzb,turcet-uig,turcet-sjg,turcet-azb,turcet-trm,turcet-hak,turcet-shr,turcet-alt,,turcet-chv,turcet-jak,,turcet-tuv,turcet-tof,turcet-krg,turcet-kaz,,turcet-bas,,,,,turcet-sal,turcet-qum,,,,,,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-tat,turcet-chg,turcet-uzb,turcet-uig,turcet-sjg,turcet-azb,turcet-trm,turcet-hak,turcet-shr,turcet-alt,,turcet-chv,turcet-jak,,turcet-tuv,turcet-tof,turcet-krg,turcet-kaz,,turcet-bas,,,,,turcet-sal,turcet-qum,,,,,,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-tat,turcet-chg,turcet-uzb,turcet-uig,turcet-sjg,turcet-azb,turcet-trm,turcet-hak,turcet-shr,turcet-alt,,turcet-chv,turcet-jak,,turcet-tuv,turcet-tof,turcet-krg,turcet-kaz,,turcet-bas,,,,,turcet-sal,turcet-qum,,,,,,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-tat,turcet-chg,turcet-uzb,turcet-uig,turcet-sjg,turcet-azb,turcet-trm,turcet-hak,turcet-shr,turcet-alt,,turcet-chv,turcet-jak,,turcet-tuv,turcet-tof,turcet-krg,turcet-kaz,,turcet-bas,,,,,turcet-sal,turcet-qum,,,,,,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-tat,turcet-chg,turcet-uzb,turcet-uig,turcet-sjg,turcet-azb,turcet-trm,turcet-hak,turcet-shr,turcet-alt,,turcet-chv,turcet-jak,,turcet-tuv,turcet-tof,turcet-krg,turcet-kaz,,turcet-bas,,,,,turcet-sal,turcet-qum,,,,,,turcet-atu,turcet-krh,turcet-trk,turcet-tat,turcet-chg,turcet-uzb,turcet-uig,turcet-sjg,turcet-azb,turcet-trm,turcet-hak,turcet-shr,turcet-alt,,turcet-chv,turcet-jak,,turcet-tuv,turcet-tof,turcet-krg,turcet-kaz,,turcet-bas,,,,,turcet-sal,turcet-qum,,